Welkom op de website

“We hebben ze allemaal gekend…” was na de oorlog een veel geuite verzuchting aan de keukentafels waar de Winterswijkse veehandelaar Salli Schwarz even koffie dronk met de boeren waarmee hij onderhandelde over de koop en verkoop van vee. Het waren de momenten waarop zijn dochter, Mirjam Schwarz, iets hoorde over haar in de oorlog vermoorde familieleden en andere leden van de eens zo grote Joodse gemeenschap van Winterswijk. Thuis werd er niet over gesproken, want het verdriet over al die verdwenen mensen was te overweldigend.

Sinds mei 2002 is er in het dorp Winterswijk een monument waarop 326 namen staan van Joodse Winterswijkers en familieleden die in de Tweede Wereldoorlog door de nazi’s werden weggevoerd en vermoord. Hun namen zijn hardop uitgesproken bij de onthulling van het monument en worden zachtjes gelezen en gepreveld door bezoekers.

Wie waren zij?
Op die vraag probeert het boek ‘We hebben ze allemaal gekend…’ een antwoord te geven. Per persoon zijn er gegevens verzameld en verhalen opgetekend. Soms zijn er foto’s beschikbaar. Van iedereen is iets te vertellen, maar van de één veel meer dan van de ander.

‘We hebben ze allemaal gekend…’ is een gedenkboek, opgedragen aan allen van wie de naam in de stenen gebeiteld staat, aan hun weinige nakomelingen, aan de Joodse Gemeenschap van Winterswijk en aan allen die de moed hadden om goed antwoord te geven op de vraag:
“Mens – Mensch, waar ben je?”

Na het verschijnen van het boek - een tweede druk
Na het verschijnen van het boek, in april 2010, kwamen er veel reacties los. Mensen van over de hele wereld stuurden correcties op de tekst en nieuwe foto’s om in een volgende uitgave op te nemen. Die tweede, herziene en zeer uitgebreide druk is verschenen in november 2017. Deze website geeft iedereen de gelegenheid om te zoeken, te lezen en te overdenken. Opdat we niet vergeten.

De website wordt bijna wekelijks aangevuld met nieuwe gegevens.

Henk Vis, 2 november 2018

Het monument op het Mevr. Kuipers-Rietbergplein in Winterswijk. Het standbeeld is gemaakt door Gerrit Bolhuis – onthuld op 29 juni 1945 – ter nagedachtenis aan de gesneuvelde Winterswijkse soldaten gedurende de eerste 5 dagen van de oorlog.

De open cirkel van gedenkstenen is geïnitieerd door (Hulzer) Willem Wilterdink, Frits Willem Voorink (voorzitter Joodse gemeenschap Winterswijk) verzorgde de lijst met namen en Willem Sluiskes ontwierp het monument – onthuld op 28 april 2002 – ter nagedachtenis aan de vermoorde joodse burgers van Winterswijk.